ο ο 10 | 2023 | 1 & 2 Πολίνα Βερβεράκη συνθήκες και περιστάσεις για την επέλευση του ατυχήματος και οι οποίες δεν θα εδημιουργούντο χωρίς εκείνην»23. Α Ρ ΙΙΙ. Β. 2. 4. Σωματική βλάβη ή θάνατος ναυτικού που αποδίδεται σε άλλον ναυτικό ή στον πλοίαρχο Θ Ρ Α Από τον συνδυασμό των διατάξεων του άρ. 16 παρ.1 έως 3, 6 και 7 του ν. 551/1915 προκύπτει το εξής συμπέρασμα: Σε περίπτωση ατυχήματος που οφείλεται σε δόλο του εργοδότη ή των προστηθέντων αυτού ή σε μη τήρηση των νόμων που καθορίζουν τις προϋποθέσεις ασφαλείας των εργαζομένων —οπότε και το βίαιο συμβάν προσλαμβάνει χαρακτήρα αδικοπραξίας για τον παθόντα—, αντίστοιχα και σε περίπτωση θανάτου, ο νόμος παρέχει δύο αξιώσεις διαφορετικού περιεχομένου, οι οποίες συρρέουν διαζευκτικά. Διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση θανάτου οι αξιώσεις αυτές αφορούν στον/στη σύζυγο αφενός και σε ορι- σμένους συγγενείς που απαριθμούνται στο άρ. 6 του εν λόγω νόμου αφετέρου. Έτσι, υπάρχει η δυνατότητα αξίωσης για περιορισμένη (κατ’ αποκοπή) αποζημίωση με βάση το ν. 551/1915 (άρ. 3), αλλά και για πλήρη αποζημίωση του κοινού δικαίου βάσει των διατάξεων 298, 914, 922 και 928-932 ΑΚ. Πρόκειται, δηλαδή, για την περίπτωση της διαζευκτικής ενοχής, όπως αυτή ορίζεται στο άρ. 305 ΑΚ. Απόρροια της αναλογικής εφαρμογής του άρ. 306 ΑΚ συνιστά η διαζευκτική συρροή των αξιώσεων, η οποία επιβάλλει την επιλογή μίας εκ των δύο αποζημιώσεων. Νομολογιακό παράδειγμα αποτελεί ο τραυματισμός βοηθού μάγειρα με μαχαίρι λόγω αντιζηλίας από μέλος του πληρώματος, τη στιγμή που βρισκόταν στην 24 καμπίνα του με επισκέπτρια . ΙΙΙ. Β. 2. 5. Κλονισμός της ψυχικής υγείας του ναυτικού Στην έννοια του ναυτεργατικού ατυχήματος εντάσσεται και η νόσος που επήλθε από έντονο ψυχικό κλονι- σμό ή συγκίνηση. Κρίσιμο είναι η νόσος να συνιστά απόρροια εξωτερικού αιτίου, το οποίο εμφανίστηκε είτε κατά την εκτέλεση της εργασίας είτε με αφορμή αυτή, και σε αυτό περιλαμβάνεται ο φόβος ή η απειλή ή η ψυχική ταραχή ή άλλο παρόμοιο εξαιρετικό γεγονός (π.χ. ναυάγιο). Προϋπάρχουσα ψυχωτική διαταραχή, η οποία υποτροπίασε ή παροξύνθηκε κατά τη διάρκεια της σύμβα- σης ναυτικής εργασίας, συνιστά ναυτεργατικό ατύχημα υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ειδικότερα, θα πρέπει να αποδειχθεί αφενός ότι οι συνθήκες εργασίας ήταν εξαιρετικά ασυνήθιστες και πιεστικές, αφετέ- 25 ρου ότι η ίδια η εργασία λειτούργησε καταλυτικά για την επανεμφάνιση ή την όξυνση της νόσου . Αξίζει να αναφερθεί ότι, εάν η ψυχωτική πάθηση προϋπήρχε και δολίως αποκρύφτηκε από τον πλοίαρχο, με αποτέλεσμα ο τελευταίος να προχωρήσει στην πρόσληψη του ναυτικού, που υπό άλλες συνθήκες θα απέφευγε, τότε το ατύχημα δεν θα αντιμετωπισθεί ως ναυτεργατικό και ο ναυτικός δεν θα δικαιούται να αξιώσει κανενός είδους αποζημίωση ή περίθαλψη ή μισθό ασθενείας. Καθοριστικός παράγοντας είναι η ψυχική κατάσταση του ναυτικού να μην επιδεινώθηκε εξαιτίας της εργασίας του. ΙΙΙ. Γ. Ευθύνη Σωματική βλάβη ή κάκωση της υγείας, ακόμα και θάνατος του εργαζομένου ναυτικού, μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια της εργασίας σαν αποτέλεσμα εργατικού ατυχήματος. Τα ατυχήματα αυτά μπορεί να ο- φείλονται είτε στον εργοδότη είτε σε τρίτο πρόσωπο είτε στον ίδιο τον παθόντα, ενώ δεν αποκλείεται να συνιστούν αποτέλεσμα ανωτέρας βίας ή τυχαίου γεγονότος. Σε όλες τις περιπτώσεις προκύπτουν ενδεχό- μενες ευθύνες για την αποκατάσταση των ζημιών, οι οποίες, ανάλογα με τις συνθήκες του ατυχήματος, βαρύνουν διαφορετικά άτομα. ΙΙΙ. Γ. 1. Ευθύνη εργοδότη 23 Βλ. ΕφΠειρ 75/2003, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, Α’ δημοσίευση σε: ΕΝΔ, 2003, σελ. 99. 24 ΑΠ 508/1980. 25 Βερνάρδος Αναστάσιος, Το δίκαιον της Ναυτικής Εργασίας, εκδ. Αφοί Π. Σάκκουλα Αθήνα, 1980, σελ. 50. Υπαγωγή