ο ο 18 | 2023| 1 & 2 Ειρήνη Χατζηβασίλη εφαρμόζεται σε άλλα άρθρα της ΕΣΔΑ (πρβλ. άρ. 8, 9, 10 και 11). Κατά συνέπεια, τα κρατικά όργανα καλούνται να επιλέγουν το λιγότερο επικίνδυνο για τη ζωή μέσο, αφού η χρήση βίας πρέπει να είναι Α Ρ αυστηρά ανάλογη προς τους προαναφερθέντες σκοπούς. Αναφορικά με την απόδειξη της Θ Ρ αναγκαιότητας, αυτή βαρύνει το κράτος. Τέλος, το ΕΔΔΑ εφαρμόζει και το κριτήριο της « ειλικρινούς Α πεποίθησης». Πρόκειται για ένα υποκειμενικό κριτήριο, το οποίο δικαιολογεί τη χρήση βίας, εφόσον το όργανο τη στιγμή που την ασκεί έχει την ειλικρινή πεποίθηση ότι εκείνη είναι αποδεκτή για 7 θεμιτούς σκοπούς . Ακολουθούν πιο συγκεκριμένες πληροφορίες για κάθε εξαίρεση της δεύτερης παραγράφου: α. «Δια την υπεράσπιση οιουδήποτε προσώπου κατά παρανόμου βίας» Η πρώτη εξαίρεση αφορά στο δικαίωμα νόμιμης άμυνας, το οποίο μπορεί να ασκηθεί είτε από το άμεσο θύμα για την υπεράσπιση του εαυτού του είτε από τρίτο πρόσωπο για την υπεράσπιση του άμεσου θύματος (τριτάμυνα). Η άσκηση βίας θα πρέπει να είναι απαραίτητη για την προστασία της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας και να τηρεί την αρχή της αναλογικότητας. β. «Δια την πραγματοποίηση νομίμου συλλήψεως ή προς παρεμπόδιση αποδράσεως προσώπου νομίμως κρατούμενου» Ο δεύτερος θεμιτός σκοπός που επιτρέπει εξαίρεση από τον κανόνα θα πρέπει να ερμηνεύεται αυστηρώς συσταλτικά. Συγκεκριμένα, η χρήση εν δυνάμει θανατηφόρου βίας δεν είναι απολύτως αναγκαία, παρά μόνο όταν αυτός, ο οποίος καταδιώκεται ή προσπαθεί να αποδράσει, αποτελεί απειλή για τρίτους ή είναι ύποπτος για βίαιο έγκλημα. γ. «Δια την καταστολή συμφώνως τω νόμω στάσεως ή ανταρσίας» Δεν υπάρχει ορισμός του όρου « στάση». Ωστόσο, ένα κριτήριο είναι αυτό της ρίψης αντικειμένων σε κρατικά όργανα. Συγκεκριμένα, τα κρατικά όργανα κινδυνεύουν, εάν η συγκέντρωση περιλαμβάνει εκατό πενήντα άτομα (150), τα οποία πετούν αντικείμενα προς την κατεύθυνση αυτών· εδώ, επίσης, εφαρμόζεται το κριτήριο της αυστηρής αναλογικότητας. Αν ο στόχος είναι η διάλυση κάποιας συνάθροισης, πρέπει να επιχειρείται με μέσα που δεν απειλούν τη ζωή, όπως δακρυγόνα και αντλίες νερού. Ι. Δ. Θετικές ουσιαστικές υποχρεώσεις Από το άρ. 2 απορρέει για τα κράτη και μια σειρά θετικών υποχρεώσεων. Συγκεκριμένα, είναι επιβεβλημένη η υιοθέτηση των αναγκαίων μέτρων για την προστασία της ζωής όσων υπάγονται στη δικαιοδοσία των συμβαλλομένων κρατών σε τομείς, όπως, η δημόσια υγεία, οι επικίνδυνες δραστηριότητες, οι φυσικές καταστροφές και η ενδοοικογενειακή βία. Αρχικά, τα κράτη έχουν την υποχρέωση να θεσπίζουν και να εφαρμόζουν το κατάλληλο νομοθετικό και διοικητικό πλαίσιο, με στόχο την πρόληψη, την καταστολή και την τιμωρία αναφορικά με περιστατικά καταστρατήγησης του δικαιώματος στη ζωή. Επιπλέον, οι εθνικές αρχές οφείλουν να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα για την προστασία της ζωής ενός ή περισσοτέρων προσώπων, υπό την προϋπόθεση ότι γνωρίζουν ή θα έπρεπε να γνωρίζουν ότι η ίδια απειλείται από πραγματικό και άμεσο κίνδυνο. Μάλιστα, η υποχρέωση αυτή δεν αφορά μόνο στις σχέσεις ιδιωτών και κράτους, αλλά επεκτείνεται και στις σχέσεις αποκλειστικά μεταξύ ιδιωτών. Έτσι, οι εθνικές αρχές οφείλουν να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα, όταν η ζωή κάποιου απειλείται από εγκληματικές δραστηριότητες του κράτους ή κάποιου ιδιώτη. Οι συνθήκες κράτησης, η παροχή ιατρικής περίθαλψης στους κρατουμένους, οι διαδηλώσεις και η ελαχιστοποίηση των δυσμενών 7 Σισιλιάνος Λίνος-Αλέξανδρος, ό.π. υποσημ. 1, σσ. 80-82. Υπαγωγή
Τεύχος 14ο (1 & 2/2023) - Έτος 8ο, " Α. Σαρέλη " Page 23 Page 25