ο ο 20 | 2023| 1 & 2 Ειρήνη Χατζηβασίλη ΙΙ. Β. 2. Διαδικαστικό σκέλος του άρ. 2 Α Τα κράτη έχουν την υποχρέωση να διεξαγάγουν αποτελεσματική έρευνα σε περιπτώσεις αφαίρεσης Ρ 12 Θ ανθρώπινης ζωής . Ρ Α Στη συγκεκριμένη υπόθεση, εννέα από τους δεκαέξι αιτούντες έδωσαν καταθέσεις μαρτύρων για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 2014. Ωστόσο, η διερμηνεία κατά τη λήψη των καταθέσεων ήταν προβληματική, καθώς τα αρχεία των καταθέσεων των προσφευγόντων δεν αντιστοιχούσαν στο πραγματικό τους περιεχόμενο· παραδείγματος χάρη, οι αιτούντες δεν υποστήριξαν ποτέ ότι το σκάφος είχε βυθιστεί λόγω της ξαφνικής κίνησης των επιβαινόντων. Παρά το γεγονός ότι οι αρχές είχαν ήδη ενημερωθεί για εκείνα τα σοβαρά ελατ τώματα, δεν τα διερεύνησαν εξ αρχής, όπως όφειλαν. Αντιθέτως, συμπεριέλαβαν τις δηλώσεις των προσφευγόντων στη δικογραφία σε επόμενο στάδιο. Ακόμα, είναι αμφίβολο εάν οι προσφεύγοντες είχαν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν επαρκώς στη διαδικασία. Συγκεκριμένα, δεν τους δόθηκε πρόσβαση στις καταγραφές επικοινωνιών της ακτοφυλακής και τα δεδομένα σήματος και ραντάρ από τη στρατιωτική βάση του νησιού που είχαν ζητήσει. Το γεγονός αυτό εμπόδισε τη συμμετοχή τους στη διαδικασία, καθώς τα παραπάνω στοιχεία αφορούσαν στον πυρήνα της υπόθεσης. Στη συνέχεια, η υπόθεση διακόπηκε με την αιτιολογία ότι δεν υπήρχε πρακτική οπισθοχώρησης προς τα τουρκικά χωρικά ύδατα. Χαρακτηρίστηκε, μάλιστα, « περιττό και άχρηστο» να ληφθούν υπόψη οι λεπτομέρειες των ισχυρισμών των προσφευγόντων, οι οποίοι υποστήριζαν ότι το σκάφος τους είχε ρυμουλκηθεί προς τις τουρκικές ακτές, γεγονός το οποίο, κατά την ανάγνωση και την εκτίμηση των αποδεικτικών στοιχείων, δεν μπορούσε να έχει συμβεί. Ωστόσο, ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής της Ελλάδας είχε δηλώσει ότι οι ελληνικές αρχές έστειλαν τους μετανάστες πίσω στην τουρκική πλευρά και ότι ο αριθμός των μεταναστών που η ακτοφυλακή είχε εμποδίσει να φθάσουν στην Ελλάδα ήταν πολλαπλάσιος των επτά χιλιάδων (7.000) που είχαν συλληφθεί. Οι προσφεύγοντες είχαν διατυπώσει και άλλους ισχυρισμούς που δεν εξετάστηκαν από τον εισαγγελέα. Είχαν εκφράσει τη δυσαρέσκειά τους σχετικά με το γεγονός ότι η επιχείρηση δεν είχε οργανωθεί και διεξαχθεί με τέτοιον τρόπο, ώστε να διασφαλίζεται η προστασία του δικαιώματος στη ζωή τους και των μελών των οικογενειών τους και ότι το συντονιστικό κέντρο διάσωσης δεν είχε ενημερωθεί για την κατάσταση. Η αποτυχία συνέχισης αυτών των προφανών 13 γραμμών έρευνας υπονόμευσε την αποσαφήνιση των συνθηκών της βύθισης . Συμπερασματικά, τα προβλήματα της διερμηνείας, η έλλειψη δυνατότητας συμμετοχής των προσφευγόντων στην υπόθεση, η διακοπή της υπόθεσης —χωρίς τη λήψη υπόψη των ισχυρισμών των προσφευγόντων περί οπισθοχώρησης— και η μη εξέταση άλλων ισχυρισμών από την εισαγγελία κατέστησαν την έρευνα αναποτελεσματική. Συνεπώς, σημειώνεται παραβίαση του άρ. 2 ως προς το 14 διαδικαστικό σκέλος . Η έλλειψη ενδελεχούς και αποτελεσματικής έρευνας από τις εθνικές αρχές οδήγησε στην αδυναμία του Δικαστηρίου να προβεί σε ευρήματα σχετικά με λεπτομέρειες της προσπάθειας διάσωσης ή να καθορίσει εάν είχε γίνει απόπειρα απώθησης των προσφευγόντων προς τις τουρκικές ακτές. Παρόλα αυτά, ορισμένα από τα γεγονότα σχετικά με το συμβάν δεν αμφισβητήθηκαν από τα μέρη ή τέθηκαν 12 ΕΔΔΑ, Τσαλικίδης και άλλοι κατά Ελλάδας, European Court of Human Rights (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) – https://www.echr.coe.int/, όπου παρατίθενται πληροφορίες που αφορούν στο ΕΔΔΑ, αλλά και στατιστικά σχετικά με το εν λόγω Δικαστήριο [τελευταία επίσκεψη: 22.10.2023]. 13 ΕΔΔΑ, Safi και άλλοι κατά Ελλάδας, , Refworld, ό.π. υποσημ.10. 14 Ακριβώς ό.π. Υπαγωγή