Η άρση του άδικου χαρακτήρα της ο ο 2023 | 1 & 2 | 47 ανθρωποκτονίας: από τον «δίκαιον φόνον» της κλασικής Αθήνας στον σύγχρονο ΠΚ άδικο χαρακτήρα, μέχρι να αποδειχτεί ότι έχει και τελικά άδικο χαρακτήρα, έτσι, ώστε να οδηγηθεί ο εφαρμοστής του δικαίου στην τιμωρία του δράστη. Στον αντίποδα, έννοιες όπως η άμυνα και η εκπλήρωση καθήκοντος φαίνεται ότι αποτελούν ζητήματα που διαχρονικά απασχόλησαν —και απασχολούν— τους νομοθέτες, οι οποίοι αναγνωρίζουν την ιδιάζουσα φύση εκείνων και το πώς μπορούν να αποτελέσουν αιτία διαφορετικής αντιμετώπισης ενός δράστη σε σχέση με αυτήν που φυσιολογικά θα είχε. Υπάρχει, ακόμα, η μία και μοναδική κοινή περίπτωση αναγνώρισης δικαιώματος για αφαίρεση ζωής: αυτής όποιου απειλεί να καταλύσει τη δημοκρατία, ως απόδειξη του πόσο βαθιά παγιωμένη (πρέπει να) είναι στη συνείδηση του πολίτη η ανάγκη υπεράσπισης του πολιτεύματός του (άρ. 120 Σ). Από τα παραπάνω συνάγεται ότι, αν και ο νομικός πολιτισμός έχει εμφανώς εξελιχθεί, υπάρχουν κοινοί άξονες αντίληψης ορισμένων ζητημάτων. Ένα εξ αυτών είναι αναντίρρητα και οι λόγοι άρσης του αδίκου Σ μιας ανθρωποκτονίας. Καταδεικνύεται, συνεπώς, ότι σε δημοκρατικά διοικούμενες κοινωνίες, αφενός η ΤΕ ανθρώπινη ζωή χαίρει μεγάλου σεβασμού, αφετέρου, όμως, όταν τίθεται ζήτημα κοινού συμφέροντος, Ε υπάρχει η μοναδική, αλλά επιτακτική, ανάγκη εξαίρεσης από την εν λόγω αρχή. Λ ΜΕ [Η Ασέβεια στην αρχαία Ελλάδα] «[…] η δημοκρατία της εποχής του Περικλή και της εποχής του Λάχη έβλεπε την ασέβεια σαν έγκλημα και την κατέστελλε με αυστηρή τιμωρη- τική και αποτρεπτική βούληση. Στην πραγματικότητα, δεν υπήρχε ένας νόμος να προβλέπει με σαφή και ακριβή ορολογία όλες τις ανθρώπινες ενέργειες που καθιστούσαν τους δράστες τους ενόχους και κατ΄ επέκταση τους άξιους καταδίκης. Η Α- θήνα φυσικά γνώριζε την αρχή της νομιμότητας […]. Αλλά σε μία τέτοια αρχή […] δεν συσχετιζόταν η περιγραφή κάθε μεμονωμένου εγκλήματος ούτε με την αναγκαιότητα της επιβολής και της μη αοριστίας ούτε με την ο αναγκαιότητα […] της πρόβλεψης συγκεκριμένης ποινής. […] Τον 4 αιώνα οι αθηναïκοί νόμοι ασκούσαν δίωξη στην ασέβεια, χωρίς να ξε- καθαρίσουν τι είναι αυτή […], χωρίς να προσδιορίσουν την ποινή της.» Πηγή: Carlo Pelloso, Σωκράτης, η δημοκρατία εναντίον της ελέυθερης σκέψης, εκδ. Πεδίο Α.Ε., Αθήνα, 2021, σσ. 75-76 Υπαγωγή