ο ο Η πτωχευτική ικανότητα και η πτώχευση μη εμπόρων 2023 | 1 & 2 | 25 1 υπερνομοθετικά προστατευόμενου δικαιώματος σε δικαστική ακρόαση και εν γένει προστασία . Λαμβάνοντας, όμως, παρεμπιπτόντως υπόψη τον χαρακτήρα της διαμορφούμενης υπό της Πολιτι- κής Δικονομίας έννομης σχέσης δίκης (πρβλ. άρ. 215, 222, 237 κ.ά. ΚΠολΔ), θέλουσας κατ’ αρχήν δύο αντιμολούντες διαδίκους, καθώς και το γεγονός ότι το σχήμα αυτό προκύπτει επίσης από τη σχετι- Α Ρ κότητα των ενοχών ή την κλασική ρωμαϊκή του θεσμού περί nexum και nexus, οδηγείται κανείς στο Θ Ρ συμπέρασμα ότι βασική και εκ των ων ουκ άνευ μορφή εκτελεστικής δικαστικής προστασίας είναι Α αυτή της ατομικής εκτέλεσης, όπου κάθε εγνωσμένη και διαμορφωμένη τελικώς ως ενοχική σχέση, καίτοι ενδεχομένως αναφύουσα λ.χ. από το Εμπράγματο Δίκαιο, οδηγείται σε εκτέλεση μεταξύ των δυο ενδιαφερόμενων προσώπων. Την αρχή αυτή δε ο κοινός νομοθέτης δύναται, και συχνά επιλέγει, να αμβλύνει με εμβόλιμα στοιχεία ενεργητικής συλλογικότητας. Ποτέ, όμως, παθητικής, ήτοι ο καθ’ ου παραμένει πάντοτε ένας. Κλασικά δε εμβόλιμα στοιχεία είναι αυτά των άρ. 972 και 973 ΚΠολΔ, που δέχονται την αναγγελία τρίτου εγχειρόγραφου και μη δανειστή κατά την ατομική και, άρα, «δια- δικική» εκτελεστική διαδικασία, αλλά και την υπό ετέρου συνέχιση της ήδη υφιστάμενης από τρίτου 2 επισπεύδοντος, ο οποίος όμως τώρα οκνεί . Εντούτοις, το κατεξοχήν φαινόμενο της πολυεπίπεδης αντίστιξης, ως προς τις παραπάνω ρηθείσες αρχές του Δημοσίου Δικαίου δικαιώματος σε εκτέλεση απαντά στο Δίκαιο της Πτώχευσης, ως θεσμού 3 αρκούντως διαχρονικού, αλλά και, ως διαφαίνεται, προαπαιτούμενου , ανάλογα το οικονομικό πε- ριβάλλον, για την ικανοποίηση της συνταγματικής και γενικώς κοινωνικής επιταγής προς διασφά- λιση της συναλλακτικής οικονομίας. Σε επίπεδο δε τελείως αφηρημένο από στοιχεία κανονιστικού πλαισίου, δικονομικά και ουσιαστικά, αλλά και νομικής φιλολογίας, δυνατόν είναι να προκύψει ένα αμιγώς διακριτό, ως προς το πλαίσιο στο οποίο δρα, περιεχόμενο της έννοιας της παθητικής πτω- χευτικής ικανότητας. Το περιεχόμενο, μάλιστα, αυτό δεν προκύπτει από τη νομική φύση του οφει- 4 λέτη ως νομικού ή φυσικού προσώπου , αλλά ούτε από το πρόσωπο το οποίο θα το επικαλεστεί, προκειμένου να επιτύχει την ικανοποίηση του προρρηθέντος δικαιώματός του. Η πτωχευτική ικανότητα αυτή, λοιπόν, συνίσταται ακριβώς στη δυνατότητα – υπό τους υφιστάμε- νους, βέβαια, κανονιστικούς όρους – προς υπαγωγή ενός φερόμενου οφειλέτη σε διαδικασία ενερ- 5 γητικής συλλογικής εκκαθάρισης (πρβλ. τα άρ. 72 και 765 επ. για την Αστική Εταιρεία ΑΚ, που απαι- τούν πρωτοβουλία του οφειλέτη-προσώπου υποβαλλόμενου σε διαδικασία εκκαθάρισης προς την τελευταία), εφόσον το πρόσωπο αυτό φαίνεται λογικώς ότι δεν βρίσκεται σε θέση να ανταπεξέλθει το ίδιο στις αστικές του υποχρεώσεις, ανεξαρτήτως της αιτίας τους. Όπως, μάλιστα, περιγράφει ο 6 Ψυχομάνης , συναρτώντας την με το κανονιστικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αυτή αξιοποιείται: «πτω- χευτική ικανότητα είναι, γενικά, η υποκειμενική προϋπόθεση εφαρμογής του πτωχευτικού δικαίου. Είναι δηλαδή, η νομική δυνατότητα, που διαθέτουν τα καθοριζόμενα από το νόμο πρόσωπα, να υ- παχθούν στις διατάξεις του πτωχευτικού κώδικα και στις προβλεπόμενες στον κώδικα αυτόν (προ- ληπτικές ή πτωχευτική) διαδικασίες, σε περιπτώσεις αδυναμίας πληρωμών των χρεών τους (κατα- 1 η Βλ. μεταξύ πολλών λ.χ. Νίκα Νικόλαο, Εγχειρίδιο Δικαίου Αναγκαστικής Εκτελέσεως, 2 έκδοση, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα– Θεσσαλονίκη, 2018, σελ. 4 επ. 2 Ακριβώς ό.π., σελ. 567. 3 ος Πρβλ. Μπέης Ε. Κώστας, Πολιτική Δικονομία, Αναγκαστική Εκτέλεση, τόμος 21 , εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα, 2003, σελ. 26 επ. όπου η συλλογική εκτέλεση αμφισβητείται ως αναγκαίος δικαιοπολιτικά θεσμός, ενώ μάλιστα δεν λείπει το συ- μπέρασμα ότι παραμένει εν ζωή χάρι στους επαγγελματίες ενασχολούμενους δικηγόρους, ήτοι τους Συνδίκους. 4 Κολοτούρος Παναγιώτης, Περί της τριττής διακρίσεως των υποκειμένων του δικαίου, εκδ. Σάκκουλα Αθήνα-Θεσσαλονίκη, 2021, σσ. 111-116, ενώ αντίθετος αλλά χρονικά προηγούμενος Παναγόπουλος Κωνσταντίνος, Τα «οιονεί» νομικά πρόσωπα ως υποκείμενα δικαίου, Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα, 2016, σελ. 40 επ. και 50 επ. 5 η Ρόκας Νικόλαος, Εμπορικές Εταιρίες, 9 έκδοση, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα–Θεσσαλονίκη, 2019, σελ. 94 επ. και σσ. 105-111· Ψυχομάνης Σπυρίδων, Δίκαιο Εμπορικών Εταιριών, 4η έκδοση, εκδ. Σάκκουλα Αθήνα–Θεσσαλονίκη, 2020, σσ. 25-27. 6 η Ψυχομάνης Σπύρος, Πτωχευτικό Δίκαιο, 10 έκδοση, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα–Θεσσαλονίκη, 2003, σσ. 205-206. Υπαγωγή