Mobing u Crnoj Gori Istraživanja i statistički podaci u Crnoj Gori nedvosmisleno ukazuju da muškarci i žene nisu ravnopravno uključeni u radnu snagu. Mapiranje uzroka i faktora koji doprinose rodnoj neravnoteži i rodnoj diskriminaciji na radnom mjestu ima uporište u različitim aspektima rada, počevši od generacijske nejednakosti u obrazovanju, 28 kulturnih normi i tradicije, nejednakih mogućnosti za napredovanje i sl. Diskriminacija po osnovu roda doprinosi stvaranju povoljnog ambijenta za mobing. Zato identifikacija diskriminatornih odnosa treba da bude podsticaj za dijagnostifikovanje mobinga, posebno kada su mobing odnosi maskirani. S druge strane, ne mogu se sve radnje, bez procjene konteksta, dijagnostifikovati kao mobing. Potreban je zlostavljački kontekst i intencija urušavanja dostojanstva i ugleda žrtve, s ciljem eliminacije iz radnog okruženja. Na primjer, pojavu kao što je tračarenje i iznošenje neistina na račun privatnog života zaposlenog, Leymann kvalifikuje kao 29 jednu od 45 pojavnih radnji mobinga , a sudska praksa ukazuje da su u brojnim slučajevima zlostavljačkih aktivnosti usmjerenih protiv žena na radnom mjestu, iste 30 istovremeno bile izložene rodno-zasnovanoj diskriminaciji. Iz perspektive dostupne literature, rod je naglašeno značajan faktor u kontektstu mobinga. Naime, različite studije koje se bave istraživanjem odnosa između pola i mobinga, ističu da su zaposlene žene u većoj mjeri izložene mobingu od 31 muškaraca. Dostupna evropska istraživanja o uslovima rada ukazuju da su zaposlene žene izložene psihičkom nasilju tri puta više od muškaraca, dok su zaposlene u Irskoj, Finskoj i Luksemburgu izloženije psihičkom nasilju u odnosu 32 na zaposlene u drugim evropskim zemljama . Takođe, negativni efekti psihičkog nasilja na radnom mjestu su se pokazali učestalijim kod zaposlenih žena. U ovim istraživanjima utvrđeno je da je oko 65% viktimiziranih žena starosti 35-45 godina pretrpjelo učestale psihijatrijske posljedice, kao i da su prijave mobinga akademski etabliranih žena bile češće odbacivane.33 Prijavljeno je da se simptomi posttraumatskog stresnog poremećaja (PTSP) često javljaju kod žrtava mobinga, 34 kod 49% žena i 35,3% muškaraca. PTSP usljed mobinga je ustanovljen kod 31% 28 Komar O, Šćepanović A, Glomazić M, Šuković D (2019) Rodno-zasnovana diskriminacija u oblasti rada i zapošljavanja u Crnoj Gori https://womensrightscenter.org/wp-content/uploads/2020/09/Rodno_zasnovana_ diskriminacija.pdf 29 Leymann, H. (1993). Ätiologie und Häufigkeit von Mobbing am Arbeitsplatz-eine Übersicht über die bisherige Forschung. German Journal of Human Resource Management, 7(2), 271-284. 30 Popa, D. (2021). Psychological, Legal and Organizational Perspectives on Mobbing as a Specific Phenomenon of Discrimination. EIRP Proceedings, 16(1). 31 Davenport N, Swartz RD, Eliot GP (2003) Mobbing; İşyerinde Duygusal Taciz, (Çev: OC Önertoy). İstanbul, Sistem Yayıncılık. 32 Tangian, A. S. (2007). Is work in Europe decent? A study based on the 4th European survey of working conditions 2005. 33 Gül, H., İnce, M., & Özcan, N. (2011). The relationship between workplace mobbing and burnout among academics at a Turkish university. Research Journal of International Studies, 18(1), 118-134. 34 Leymann, H., & Gustafsson, A. (1996c). Mobbing at work and the development of posttraumatic stress disorders. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 251–275. 18