TKÜ MAGAZIN - SAYI 59/ŞUBAT 2023 DÜNYADA VE TÜRKİYEDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Ayhanlar Platform Endüstri İSG KONUSUNDA STANDART- İSG ÇALIŞMALARININ AMA- Mühendisi LARIN GELİŞTİRİLMESİ CI GEREKİYOR 1- Çalışanları korumak (Sağlık ve güven- Bu nedenle AB kapısındaki ülkemizin, İSG lik) konusundaki standartlarını geliştirmesi, 2- Üretim güvenliğini sağlamak (Verim uluslararası rekabet koşullarına adapte Artişi, Kalite Üstünlüğü) olmasını da kolaylaştırabilir. Türkiye’de işçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin yasal 3- İşletme güvenliğini sağlamak (Acil Du- çerçeve, halen yürürlükte olan Anayasa’nın rum Tedbirleri, Risk Değerlendirme…) çalışma hayatının düzenlenmesiyle ilgili Küreselleşen dünyada başarıyı belirle- maddelerinde bulunmaktadır. Anayasa- yen en önemli faktör, dünya piyasalarına nın 50. maddesinde, “hiç kimsenin yaşına açılan mal ve hizmetlerin, firmaların ve cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde ülkelerin rekabet kabiliyetidir. Bu anlam- çalıştırılmayacağı,” 56. maddesinde ise; da, günümüzün bilinçli ve seçici tüketicisi, “herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede mal ve hizmetlerin üretim sürecinin çev- yaşama hakkına sahip olduğu,” belirtilmek- re ve insan sağlığı açısından ne derece Kezban Ayhan tedir. ILO tarafından hazırlanmış olan 155 güvenli olduğu ile de ilgilenmektedir. Bu No’lu İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Or- doğrultuda, firmaların alacağı İSG tedbir- tamına İlişkin Sözleşme ile 161 Sayılı Sağlık leri, kendilerine uluslar arası piyasalarda İş sağlığı ve güvenliği; “iş- Hizmetlerine İlişkin 10 Sözleşme 2004 rekabet üstünlüğü sağlayacaktır. yerlerini işin yürütümü ne- yılında onaylanmıştır. 187 Sayılı İş Sağlığı ve deniyle oluşan tehlikelerden Güvenliğini Geliştirme Çerçeve Sözleşmesi uzaklaştırmak ve sağlığa za- de 2013 yılında onaylanmıştır. TÜRKIYE’DE ÇIKARILAN İŞ rar verebilecek koşullardan Dünyadaki iş kazaları ve meslek hastalık- KANUNLARI arındırarak, daha iyi bir ça- larının önlenmesine yönelik çalışmalarda 3008 sayılı İş Kanunu: 1936 lışma ortamı sağlamak için sendikaların katkıları yanında, 1919 yılında yapılan sistemli çalışmalar,” faaliyetine başlayan Uluslararası Çalışma 1475 sayılı İş Kanunu: 1971 olarak tanımlanmaktadır. Örgütü (ILO) Milletler Cemiyeti’ne bağlı 4857 sayılı İş Kanunu: 2003 Ülkemiz 1980 sonrası dönemde sanayi- olarak bu konuda önemli çalışmalar yapmış leşmesini hızlandırmış, sanayi ve hizmet ve 1946 yılında ise Birleşmiş Milletler ile 6331 İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu: kesimlerinde çalışan sayısının artmasıyla imzaladığı anlaşma sonucu bir uzmanlık ku- 2012 iş kazaları da artış göstermiştir. 2012 ruluşu durumuna gelmiştir. Türkiye ILO’ya DÜNYADA İSG TARIHSEL GELIŞIMI yılında yayınlanan 6331 sayılı İş Sağlığı 1932 yılında üye olmuştur. Dünya Sağlık Ör- 1802 – İngiltere: Çıraklık Kanunu ve Güvenliği Kanunu ve ilgili yönetme- gütü (WHO) 1946’da kurulma kararı alınmış liklerinin uygulamaya konulmasıyla ancak resmi olarak 1948’de kurulmuştur. 1833 – İngiltere: Fabrikalar Yasası kapsamlı ve çağdaş iş sağlığı güvenliği Türkiye 1948 yılında WHO’ya üye olarak 1847 – İngiltere: 10 Saat Yasası uygulamaları başlatılmıştır. Diğer yandan, kabul edilmiştir. TBMM 1949’da Türkiye’nin sahadaki uygulamalarda ve iş sağlığı ve üyeliğini onaylamıştır. 1918 – İngiltere: 8 Saat Yasası güvenliği kültürü yetersizliği nedeniyle 1919: ILO kuruldu (Türkiye 1932 yılında yasal uygulamaların kabulü konusunda üye oldu) sorunlar yaşanmıştır. Temelde sıklık hızları açısından bakıldığında görece olarak aşama kaydettiğimiz iş sağlığı ve güvenliği göstergelerimiz sayısal olarak değerlendirildiğinde yüksek seviyededir. Hem iş kazalarının sayısını azaltmak hem de gerçek anlamda gelişmiş ülkeler düze- yinde iş sağlığı ve güvenliği performansı sağlayabilmek için önümüzdeki yıllar için kısa, orta ve uzun vadeli planlar ve hedef- ler geliştirmemiz gerekmektedir. <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<< 36