Mobing u Crnoj Gori 288 i Evropski sud za ljudska prava (ESLJP) u slučaju Špadijer protiv Crne Gore. Jedan od izazova u primjeni Zakona o zabrani zlostavljanja na radu predstavlja član 2. stav 1 Zakona koji sadrži de昀椀niciju mobinga: „Mobing, u smislu ovog zakona, je svako aktivno ili pasivno ponašanje na radu ili u vezi sa radom prema zaposlenom ili grupi zaposlenih, koje se ponavlja, a koje ima za cilj ili predstavlja povredu dostojanstva, ugleda, ličnog i profesionalnog integriteta zaposlenog i koje izaziva strah ili stvara neprijateljsko, ponižavajuće ili uvredljivo okruženje, pogoršava uslove rada ili dovodi do toga da se zaposleni izoluje ili navede da na sopstvenu inicijativu otkaže ugovor o radu ili drugi ugovor.” Iz ovakve de昀椀nicije proizilazi zaključak da je za postojanje mobinga neophodno ustanoviti uzročno-posljedičnu vezu između radnje koju vrši tuženi i posljedica koje trpi žrtva mobinga, kao i da se pomenuta radnja mora ponavljati, tj. trajati u određenom vremenskom periodu. Takva formulacija zakonodavca u de昀椀nisanju pojma mobinga nije u dovoljnoj mjeri precizna i jasna, što se pokazalo kao izazov u određenju situacija koje je mogu挃Āe podvesti pod zakonski opis činjeničnog stanja mobinga. Sudska praksa redovnog pravosuđa ne daje jednoobrazan odgovor na pitanje šta je zakonodavac podrazumijevao pod radnjom mobinga, kao i koje su posljedice neophodne za utvrđenje njegovog postojanja. Analiziraju挃Āi presude crnogorskih osnovnih i viših sudova, kao i presude Vrhovnog suda Crne Gore koje se odnose na problematiku mobinga rijetki su slučajevi kad je ustanovljeno da se određena radnja na koju su se podnosioci zahtjeva žalili treba smatrati radnjom mobinga, odnosno da se ista „može podvesti pod psihičko zlostavljanje i ponižavanje druge osobe, u namjeri da se ugrozi tužiočev ugled, čast, ljudsko dostojanstvo i integritet ličnosti“. Slično, kada je riječ o posljedicama koje treba da trpi žrtva mobinga, ne postoji jednoobraznost u postupanju i situacija nije ništa jasnija. Preciznije, da bi bila dosuđena nematerijalna šteta kao posljedica mobinga, neophodno je da vještak 289 utvrdi „duševne bolove zbog povrede prava ličnosti, časti, ugleda i dostojanstva“. Npr. „blaži duševni poremećaj” se ne smatra dovoljnim za dosuđenje naknade.290 Za ukazati je da je Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o obligacionim odnosima (Službeni list CG, br. 22/2017 od 3.4.2017. godine), prihva挃Āena objektivna koncepcija neimovinske štete u slučaju povrede prava ličnosti. Ovim zakonskim izmjenama nematerijalna šteta je de昀椀nisana objektivno, kao sama povreda prava ličnosti, a ne kao prate挃Āa posljedica trpljenja u vidu 昀椀zičkog ili psihičkog bola ili straha. To znači da se oblici neimovinske štete više ne 288 Špadijer protiv Crne Gore, presuda od 9. novembra 2021, predstavka br. 31549/18, st. 96. relevantna sudska praksa na temu zlostavljanja na radu u Crnoj Gori oskudna i neuređena uz ukazivanje na dostavljene svega četiri domaće presude u momentu razmatranja predstavke u novembru 2021. godine. 289 Viši sud u Podgorici, Gž. br. 4859/15-12 od 06.11.2015. godine. 290 Viši sud u Podgorici, Gž. br. 175/15 od 18.09.2015. godine. Viši sud u Podgorici Gž. br. 1263/18 od 06.03.2019. godine, str.8. 182