Mobing u Crnoj Gori 13. MoBING u ZakoNoDaVStVu CRNe GoRe Pravo na zaštitu od zlostavljanja na radu i u vezi sa radom u Crnoj Gori ima ustavni i zakonski karakter. Ustavom se jemči dostojanstvo i sigurnost, nepovredivost 昀椀zičkog i psihičkog integriteta čovjeka, njegove privatnosti i ličnih prava, kao i to da niko ne smije biti podvrgnut mučenju, nečovječnom ili ponižavaju挃Āem postupanju (član 28 Ustava). Do stupanja na snagu Zakona o zabrani zlostavljanja na radu („Sl. list CG” br. 30/12), 08. juna 2012. godine, mobing je bio regulisan Zakonom o zabrani diskriminacije, kao i posebnim odredbama Zakona o radu. Integralni dio Zakona o radu je obaveza poslodavca da obezbijedi uslove rada i organizuje ga primjenom mjera bezbjednosti i zaštite života i zdravlja na radu, kao i da poštuje ličnost i štiti privatnost zaposlenog. Izmjenama Zakona o radu (ZOR) iz decembra 2011. godine uvedene su odredbe o zabrani zlostavljanja na radnom mjestu, odnosno mobing de昀椀nisan kao „svako ponašanje prema zaposlenom ili grupi zaposlenih kod poslodavca koje se ponavlja, a ima za cilj ili predstavlja povredu dostojanstva, ugleda, ličnog i profesionalnog integriteta, položaja zaposlenog koje izaziva strah ili stvara neprijateljsko, ponižavajuće ili uvredljivo okruženje, pogoršava uslove rada ili dovodi do toga da se zaposleni izoluje ili navede da na sopstvenu inicijativu otkaže 57 ugovor o radu.“ Izmjenama Zakona o radu predviđeno je da 挃Āe se zaštita od mobinga na radu urediti posebnim zakonom. Na taj način, utvrđen je osnov za donošenje Zakona o zabrani zlostavljanja na radu, kojim je po prvi put ova materija normirana u junu 2012. godine.58 Pored ponašanja koje ima elemente mobinga, koji su prethodno de昀椀nisani Zakonom o radu i Zakonom o zabrani diskriminacije, Zakon o zabrani zlostavljanja na radu je u de昀椀niciju mobinga uključio „i podsticanje ili navođenje drugih na ponašanje koje predstavlja zlostavljanje na radu i u vezi sa radom.” Izvršilac mobinga je, shodno odredbama Zakona, poslodavac sa svojstvom 昀椀zičkog lica ili odgovorno lice kod poslodavca sa svojstvom pravnog lica, zaposleni ili grupa zaposlenih kod poslodavca ili tre挃Āe lice sa kojim zaposleni ili poslodavac dolazi u kontakt prilikom obavljanja poslova na radnom mjestu, koji vrši mobing. Odredbe ovog zakona primjenjuju se i na lica koja su angažovana van radnog odnosa, kao što su: lica na stručnom osposobljavanju i usavršavanju kod poslodavca bez zasnivanja radnog odnosa; učenici i studenti koji su kod poslodavca na praktičnoj obuci; volonteri; lica koja za vrijeme izdržavanja kazne 57 De昀椀nicija mobinga u Zakona o radu (vidi: “Službeni list Crne Gore”, br. 074/19 od 30.12.2019, 008/21 od 26.01.2021, 059/21 od 04.06.2021, 068/21 od 23.06.2021) u članu 14 je preuzeta i dopunjena usvojenim lex specialisom - Zakonom o zabrani zlostavljanja o radu. 58 “Službeni list Crne Gore”, br. 030/12 od 08.06.2012, 054/16 od 15.08.2016. 33